Θα συμφωνείς πιστεύω καλέ μου αναγνώστη, ότι
σκέψεις, φράσεις και λόγια σοφίας μπορεί να βρεί κανείς στα πιο απροσδόκητα
μέρη. Μερικά τέτοια πιστεύω πως βρήκα πριν λίγο καιρό διαβάζοντας (στην αγγλική
γλώσσα) το αστυνομικού-περιπετειώδους περιεχομένου μυθιστόρημα, του
υπερδημοφιλούς, εμπορικά επιτυχημένου Σκανδιναβού (Νορβηγού) συγγραφέα Jo Nesbo “The Son”. Τον Jo Nesbo τον
γνώρισα πριν δυο χρόνια περίπου και ενθουσιάστηκα με τα έργα του τα οποία και
διάβασα όλα (εκτός των παιδικών) μέσα στο διάστημα αυτό. Το “The Son”
εκδόθηκε στα αγγλικά το 2014 στη Μεγάλη Βρεττανία, από τον οίκο Harvill Secker, Random House, 20 Vauxhal Bridge Road, London SW1V 25A, www.rbooks.co.uk, ISBN
9781846557392. Τα συγκεκριμένα αποσπάσματα βρίσκονται προς το τέλος (μετά τη
σελίδα 430) του βιβλίου και παρατίθενται στη συνέχεια σε πρόχειρη δική μου
απόδοση στα ελληνικά.
2/1/’015
Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Γιώργος Γεννηματάς
Γυναικολογική/ΩΡΛ κλινική, θάλαμος 2
Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Γιώργος Γεννηματάς
Γυναικολογική/ΩΡΛ κλινική, θάλαμος 2
............
Ο Σάιμον κοιτάχτηκε στον
καθρέφτη. Τα χρόνια περνούσαν. Οι ώρες περνούσαν. Δεν ήταν πια ο άντρας που
ήταν δεκαπέντε χρόνια πριν. Δεν ήταν καν ο άντρας που ήταν εβδομηνταδύο ώρες
πριν. Κάποτε είχε πιστέψει ότι ήταν ο ανίκητος. Κάποτε είχε πιστέψει ότι ήταν
ένα κατακάθι. Τελικά έβγαλε το συμπέρασμα ότι δεν ήταν ούτε το ένα ούτε το
άλλο, ότι ήταν ένας άνθρωπος με σάρκα και οστά, ικανός να κάνει αυτό που ήταν
σωστό. Ή να αφήσει τον εαυτό του να κυβερνιέται από τα βασικά ένστικτα του.
Αλλά σήμαινε αυτό ότι ο ίδιος, ή οποιοσδήποτε άλλος είχε ελεύθερη βούληση; Κάτω από τις ίδιες συνθήκες, πάνω στην κοινή βάση και με τις ίδιες γνωστές από πριν πιθανότητες έκβασης, δεν θα κάναμε όλοι τις ίδιες επιλογές ξανά και ξανά; Οι άνθρωποι ισχυρίζονται ότι μπορείς να αλλάξεις τις αξίες σου, μπορεί μια γυναίκα να εμφανιστεί στη ζωή σου, να μεγαλώσεις και να γίνεις σοφότερος και να φτάσεις να εκτιμάς εκείνα που πραγματικά αξίζουν. Ωραία λοιπόν, καινούρια πράγματα έγιναν σημαντικά, οι αριθμοί στην εξίσωση άλλαξαν, εσύ όμως τη λύνεις με τον ίδιο τρόπο. Και πάλι θα έκανες τις ίδιες επιλογές πάλι και πάλι… Που θα καθορίζονταν από χημικές ουσίες στον εγκέφαλο, διαθέσιμες πληροφορίες, ένστικτο επιβίωσης, σεξουαλικές ορμές, φόβο του θανάτου, διδαγμένη ηθική, συμπεριφορά αγέλης. Δεν τιμωρούμε τους ανθρώπους γιατί είναι κακοί αλλά γιατί κάνουν κακές επιλογές, επιλογές κακές για το σύνολο, την αγέλη.
Η ηθική δεν είναι σταλμένη απ’ τον παράδεισο ούτε είναι αιώνια, μια σειρά από κανόνες που ωφελούν την αγέλη αυτό είναι όλο. Και αυτοί που δεν μπορούν να ακολουθήσουν τους κανόνες, τον αποδεκτό κώδικα συμπεριφοράς, δε θα συμβιβαστούν ποτέ όχι γιατί δεν έχουν ελεύθερη βούληση – αυτό είναι αυταπάτη. Όπως εμείς, έτσι κι αυτοί που σπάνε το νόμο, κάνουν αυτό που κάνουν.
Γι αυτό πρέπει να εξαλειφθούν, για να διασφαλιστεί ότι δε θα αναπαραχθούν και θα μολύνουν την αγέλη με τα ελαττωματικά γονίδια τους.
Ο Σάιμον Κέφας νόμισε ότι έβλεπε στον καθρέφτη ένα ρομπότ. Σύνθετο, πολύπλοκο και γεμάτο δυνατότητες, πάντως ρομπότ.
Τι ήθελε λοιπόν ο νεαρός να εκδικηθεί; Τι έλπιζε να πετύχει; Να σώσει έναν κόσμο που δεν ήθελε να σωθεί; Να εξολοθρεύσει όλα τα πράγματα που δε θέλουμε να παραδεχτούμε ότι μας είναι απαραίτητα; Γιατί ποιός μπορεί να ζήσει σε ένα κόσμο δίχως έγκλημα, χωρίς την ηλίθια θρησκεία των ανόητων, χωρίς τους παράλογους που θέλουν κινήματα και αλλαγές; Χωρίς την ελπίδα για ένα καλύτερο –ή χειρότερο- κόσμο; Την κολασμένη ανησυχία, την ανάγκη του καρχαρία να κινείται συνεχώς για να παίρνει οξυγόνο;
«Αυτή η στιγμή είναι τέλεια. Ας μείνουμε έτσι όπως είμαστε. Έτσι ακριβώς! Μόνο που δε θα γίνει ποτέ…».
Ο Σάιμον άκουσε βήματα. Έλεγξε ότι το όπλο του ήταν απασφαλισμένο. Το κλειδί γύρισε στην πόρτα.
…………
Αλλά σήμαινε αυτό ότι ο ίδιος, ή οποιοσδήποτε άλλος είχε ελεύθερη βούληση; Κάτω από τις ίδιες συνθήκες, πάνω στην κοινή βάση και με τις ίδιες γνωστές από πριν πιθανότητες έκβασης, δεν θα κάναμε όλοι τις ίδιες επιλογές ξανά και ξανά; Οι άνθρωποι ισχυρίζονται ότι μπορείς να αλλάξεις τις αξίες σου, μπορεί μια γυναίκα να εμφανιστεί στη ζωή σου, να μεγαλώσεις και να γίνεις σοφότερος και να φτάσεις να εκτιμάς εκείνα που πραγματικά αξίζουν. Ωραία λοιπόν, καινούρια πράγματα έγιναν σημαντικά, οι αριθμοί στην εξίσωση άλλαξαν, εσύ όμως τη λύνεις με τον ίδιο τρόπο. Και πάλι θα έκανες τις ίδιες επιλογές πάλι και πάλι… Που θα καθορίζονταν από χημικές ουσίες στον εγκέφαλο, διαθέσιμες πληροφορίες, ένστικτο επιβίωσης, σεξουαλικές ορμές, φόβο του θανάτου, διδαγμένη ηθική, συμπεριφορά αγέλης. Δεν τιμωρούμε τους ανθρώπους γιατί είναι κακοί αλλά γιατί κάνουν κακές επιλογές, επιλογές κακές για το σύνολο, την αγέλη.
Η ηθική δεν είναι σταλμένη απ’ τον παράδεισο ούτε είναι αιώνια, μια σειρά από κανόνες που ωφελούν την αγέλη αυτό είναι όλο. Και αυτοί που δεν μπορούν να ακολουθήσουν τους κανόνες, τον αποδεκτό κώδικα συμπεριφοράς, δε θα συμβιβαστούν ποτέ όχι γιατί δεν έχουν ελεύθερη βούληση – αυτό είναι αυταπάτη. Όπως εμείς, έτσι κι αυτοί που σπάνε το νόμο, κάνουν αυτό που κάνουν.
Γι αυτό πρέπει να εξαλειφθούν, για να διασφαλιστεί ότι δε θα αναπαραχθούν και θα μολύνουν την αγέλη με τα ελαττωματικά γονίδια τους.
Ο Σάιμον Κέφας νόμισε ότι έβλεπε στον καθρέφτη ένα ρομπότ. Σύνθετο, πολύπλοκο και γεμάτο δυνατότητες, πάντως ρομπότ.
Τι ήθελε λοιπόν ο νεαρός να εκδικηθεί; Τι έλπιζε να πετύχει; Να σώσει έναν κόσμο που δεν ήθελε να σωθεί; Να εξολοθρεύσει όλα τα πράγματα που δε θέλουμε να παραδεχτούμε ότι μας είναι απαραίτητα; Γιατί ποιός μπορεί να ζήσει σε ένα κόσμο δίχως έγκλημα, χωρίς την ηλίθια θρησκεία των ανόητων, χωρίς τους παράλογους που θέλουν κινήματα και αλλαγές; Χωρίς την ελπίδα για ένα καλύτερο –ή χειρότερο- κόσμο; Την κολασμένη ανησυχία, την ανάγκη του καρχαρία να κινείται συνεχώς για να παίρνει οξυγόνο;
«Αυτή η στιγμή είναι τέλεια. Ας μείνουμε έτσι όπως είμαστε. Έτσι ακριβώς! Μόνο που δε θα γίνει ποτέ…».
Ο Σάιμον άκουσε βήματα. Έλεγξε ότι το όπλο του ήταν απασφαλισμένο. Το κλειδί γύρισε στην πόρτα.
…………
«Ηρωίνη από το απόθεμα
του Κάλλε Φάρινσεν»! είπε ο Σάιμον. Την είχες όλον αυτόν τον καιρό και δε
μπήκες στον πειρασμό να δοκιμάσεις;
Ο νεαρός γέλασε, ένα κοφτό σκληρό γέλιο.
«Δεν εκφράστηκα καλά είπε ο Σάιμον. Ξέχνα το “μπήκες σε πειρασμό”. Πάντως κατάφερες να αντισταθείς. Πώς τό ‘κανες;»
Ο νεαρός ανασήκωσε τους ώμους…
«Ξέρω ένα δυο πράγματα γύρω απ’ τις εξαρτήσεις» είπε ο Σάιμον. «Ο κατάλογος με τα πράγματα που μπορούν να σε κάνουν να το κόψεις δεν είναι μεγάλος. Ή βρίσκουμε το Χριστό, ή κάποιο κορίτσι, τα παιδιά μας ή ο τύπος με το δρεπάνι. Στην περίπτωση μου ήταν το κορίτσι. Στη δική σου;»
Ο νεαρός δε μίλησε…
Ο νεαρός γέλασε, ένα κοφτό σκληρό γέλιο.
«Δεν εκφράστηκα καλά είπε ο Σάιμον. Ξέχνα το “μπήκες σε πειρασμό”. Πάντως κατάφερες να αντισταθείς. Πώς τό ‘κανες;»
Ο νεαρός ανασήκωσε τους ώμους…
«Ξέρω ένα δυο πράγματα γύρω απ’ τις εξαρτήσεις» είπε ο Σάιμον. «Ο κατάλογος με τα πράγματα που μπορούν να σε κάνουν να το κόψεις δεν είναι μεγάλος. Ή βρίσκουμε το Χριστό, ή κάποιο κορίτσι, τα παιδιά μας ή ο τύπος με το δρεπάνι. Στην περίπτωση μου ήταν το κορίτσι. Στη δική σου;»
Ο νεαρός δε μίλησε…
............
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου